กิจกรรมที่ 4 : ฝึกปฏิบัติ
“การวางแผนพัฒนาหลักสูตรในศตวรรษที่ 21”
ในกลุ่มสาระการเรียนรู้ตามสาขาวิชาเอก หรือตามความสนใจ โดยประยุกต์ใช้กรอบแนวคิดที่ได้จากการศึกษาเรียนรู้เรื่อง
“สี่เสาหลักการศึกษา” คุณลักษณะของมนุษย์ในศตวรรษที่ 21 -3 R’s x 7 C’s และ “การศึกษามาตรฐานสากล”
หลักสูตรที่จะนำมาวางแผน คือ
หลักสูตรสาระการเรียนรู้ท้องถิ่น เรื่องบางบัวทองศึกษาโดยดำเนินการตามแนวทางการวางแผนหลักสูตร
10 ข้อ ของ ฮาร์เด็น (Harden.1986)
ดังนี้
1.
ความต้องการจำเป็นของหลักสูตร หรือโปรแกรมการศึกษาที่จะต้องได้รับการตอบสนอง
ความต้องการจำเป็นในการจัดทำหลักสูตรสาระการเรียนรู้ท้องถิ่น
เรื่อง บางบัวทองศึกษา เกิดจากเหตุผล 3 ประการ ดังนี้
1) ความต้องการจำเป็นตามเป้าหมายของหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พ.ศ. 2551 ที่กำหนดมาตรฐานการเรียนรู้ และตัวชี้วัดที่ผู้เรียนต้องเรียนรู้
เกี่ยวกับท้องถิ่นของตนเอง
2)
จากการวิเคราะห์ประมวลเอกสาร และจดหมายเหตุวัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์
เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดนนทบุรี
3) สัมภาษณ์บุคคล
“ภูมิปัญญาท้องถิ่น”
2.
ผลการเรียนรู้ของผู้เรียนที่คาดว่าจะให้เกิดขึ้น
ตารางแสดงหน่วยการเรียนรู้
เรื่อง บางบัวทองศึกษา (รวม 24 ชั่วโมง)
|
หน่วยการเรียนรู้ที่
|
ชื่อหน่วย การเรียนรู้
|
ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง
|
สาระการเรียนรู้
|
เวลา/ชั่วโมง
|
|
1
|
สภาพทั่วไปของอำเภอบางบัวทอง
|
1.
รู้และเข้าใจเกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของอำเภอบางบัวทอง
|
1.
ประวัติความเป็นมาของอำเภอบางบัวทอง
|
3
|
|
|
|
2. รู้ และเข้าใจเกี่ยวกับ
ที่ตั้ง อาณาเขต และการคมนาคมของอำเภอบางบัวทอง
|
2. ที่ตั้ง อาณาเขต
และการคมนาคม
|
|
|
|
|
3.
บอกและอธิบายลักษณะภูมิอากาศของอำเภอบางบัวทองที่เกี่ยวข้อง กับการดำรงชีวิตของประชากร ในอำเภอบางบัวทอง
|
3. ลักษณะภูมิประเทศ
และภูมิอากาศ
|
|
|
2
|
สังคมและความเป็นอยู่
|
1. สามารถรวบรวมข้อมูลของ ภูมิปัญญาท้องถิ่น
และอาชีพของคนในอำเภอบางบัวทองทั้งในอดีตและปัจจุบัน
|
1.
การประกอบอาชีพของประชากรในอำเภอบางบัวทอง
|
10
|
|
|
|
2. ศึกษาวิเคราะห์
เปรียบเทียบผลงานของภูมิปัญญาท้องถิ่น
และอาชีพของคนในอำเภอบางบัวทองในอดีตและปัจจุบัน
|
2. บุคคลสำคัญ
และภูมิปัญญาท้องถิ่นในอำเภอบางบัวทอง
|
|
|
|
|
|
3. เรียนรู้กับภูมิปัญญาท้องถิ่น
|
|
|
3
|
แหล่งเรียนรู้วัฒนธรรมขนบธรรมเนียมประเพณีในอำเภอ
บางบัวทอง
|
1. ศึกษา รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับโบราณสถาน
โบราณวัตถุ และสถานที่สำคัญในอำเภอบางบัวทอง
|
1. โบราณสถาน โบราณวัตถุ
และสถานที่สำคัญในอำเภอบางบัวทอง
|
11
|
|
|
|
2.
อภิปรายและสรุปถึงแนวทางในการอนุรักษ์ โบราณสถาน โบราณวัตถุ
และสถานที่สำคัญในอำเภอบางบัวทอง
|
2. เตรียมตัวไปแหล่งเรียนรู้
|
|
|
|
|
|
3. ศึกษาแหล่งเรียนรู้
โบราณสถาน โบราณวัตถุ ในอำเภอบางบัวทอง
|
|
|
|
|
|
4.ความเชื่อและวัฒนธรรมประเพณีในท้องถิ่น
|
|
ตารางแสดงการวิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้
(ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5)
|
กลุ่มสาระการเรียนรู้
|
มาตรฐานการเรียนรู้
|
ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง
|
|
สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
|
มาตรฐาน ส 2.1
ปฏิบัติตนตามหน้าที่การเป็นพลเมืองที่ดีตามกฎหมาย
ประเพณีและวัฒนธรรมไทย ดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันในสังคมไทย และสังคมโลกอย่างสันติสุข
|
1.รู้และเข้าใจเกี่ยวกับประเพณี
ความเชื่อที่สำคัญของอำเภอบางบัวทอง
2.
อภิปรายและสรุปถึงแนวทางในการอนุรักษ์ ความเชื่อ
และวัฒนธรรมประเพณีของอำเภอบางบัวทอง
|
|
|
มาตรฐาน ส 4.3
เข้าใจความเป็นมาของท้องถิ่น วัฒนธรรม ภูมิปัญญาไทย มีความภาคภูมิใจ และธำรงความเป็นไทย
|
1.
รู้และเข้าใจเกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของอำเภอบางบัวทอง
2.
สามารถรวบรวมข้อมูลของภูมิปัญญาท้องถิ่น และอาชีพของคนในอำเภอบางบัวทองทั้งในอดีตและปัจจุบัน
3. ศึกษา วิเคราะห์
เปรียบเทียบผลงานของภูมิปัญญาท้องถิ่น และอาชีพของคนในอำเภอบางบัวทอง
ในอดีตและปัจจุบัน
|
|
|
มาตรฐาน ส
5.1
เข้าใจลักษณะของโลกทางกายภาพ
ตระหนักถึงความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งที่ปรากฏในระหว่างที่
ซึ่งมีผลต่อกันและกันในระบบธรรมชาติ
ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหาข้อมูลภูมิสารสนเทศ
ซึ่งจะนำไปสู่การใช้ และพัฒนาการอย่างมีประสิทธิภาพ
|
1. รู้
และเข้าใจเกี่ยวกับลักษณะภูมิประเทศของอำเภอบางบัวทอง
2.
บอกลักษณะภูมิอากาศของอำเภอบางบัวทอง
3.
อธิบายถึงลักษณะภูมิประเทศ และภูมิอากาศ
ที่เกี่ยวข้องกับการดำรงชีวิตของประชากร ในอำเภอบางบัวทอง
|
|
สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
|
มาตรฐาน ส 5.2
เข้าใจปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่ก่อให้เกิดการสร้างสรรค์ทางวัฒนธรรม
และมีจิตสำนึกอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
|
1. ศึกษารวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับโบราณสถาน
โบราณวัตถุ และสถานที่สำคัญ ในอำเภอบางบัวทอง
2. อภิปรายและสรุปถึงแนวทางในการอนุรักษ์โบราณสถาน
โบราณวัตถุ และสถานที่สำคัญในอำเภอบางบัวทอง
|
3.
ขอบข่ายเนื้อหาสาระของหลักสูตร
การเรียนรู้ในบริบทท้องถิ่นกับมาตรฐานการเรียนรู้ในกลุ่มสาระการเรียนรู้
สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ที่สอดคล้องกับหน่วยการเรียนรู้ เรื่อง
บางบัวทองศึกษา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 มีเนื้อหาที่ใช้ในการศึกษาเป็นเนื้อหาสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา
ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ซึ่งเป็นเนื้อหาในสาระ คือ
สาระที่
2 หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม
และการดำเนินชีวิตในสังคม
มาตรฐาน
ส 2.1
ปฏิบัติตนตามหน้าที่การเป็นพลเมืองดีตามกฎหมาย ประเพณี และวัฒนธรรมไทย
ดำรงชีวิตอยู่รวมกันในสังคมไทย และสังคมโลกอย่างสันติสุข
สาระที่
4 ประวัติศาสตร์
มาตรฐาน
ส 4.3 เข้าใจความเป็นมาของชาติไทย
วัฒนธรรม ภูมิปัญญาไทย มีความภาคภูมิใจ และธำรงความเป็นไทย
สาระที่
5 ภูมิศาสตร์
มาตรฐาน
ส 5.1
เข้าใจลักษณะของโลกทางกายภาพ ตระหนักถึงความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งในระวางที่
ซึ่งมีผลต่อกันและกันในระบบธรรมชาติ
ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหาข้อมูล ภูมิสารสนเทศ
ซึ่งจะนำไปสู่การใช้ และพัฒนาการอย่างมีประสิทธิภาพ
มาตรฐาน
5.2
เข้าใจปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพ
ที่ก่อให้เกิดการสร้างสรรค์ทางวัฒนธรรม และมีจิตสำนึก
อนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
4.
การจัดระเบียบระบบเนื้อหาสาระของหลักสูตร
|
หน่วย
|
แผนที่
|
สาระการเรียนรู้
|
ชั่วโมง
|
|
ทดสอบ
|
|
ทดสอบก่อนเรียน
|
|
|
1
|
ที่ตั้ง อาณาเขต และการคมนาคม
|
1
|
|
|
หน่วยที่ 1
สภาพทั่วไป
ของอำเภอบางบัวทอง
|
2
|
ลักษณะภูมิประเทศ และภูมิอากาศ
|
1
|
|
3
|
ประวัติความเป็นมาของอำเภอบางบัวทอง
|
1
|
|
|
4
|
การประกอบอาชีพของประชาชนในอำเภอบางบัวทอง
|
2
|
|
|
หน่วยที่ 2 สังคมและ
ความเป็นอยู่ ในอำเภอ
บางบัวทอง
|
5
|
บุคคลสำคัญ
และภูมิปัญญาท้องถิ่นในอำเภอบางบัวทอง
|
3
|
|
6
|
เรียนรู้กับภูมิปัญญาท้องถิ่น
|
5
|
|
|
7
|
โบราณสถาน โบราณวัตถุ
และสถานที่สำคัญในอำเภอบางบัวทอง
|
2
|
|
|
หน่วยที่ 3 แหล่งเรียนรู้
วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี
ในอำเภอบางบัวทอง
|
8
|
เตรียมตัวไปแหล่งเรียนรู้
|
2
|
|
9
|
ศึกษาแหล่งเรียนรู้โบราณสถาน โบราณวัตถุ
ในอำเภอบางบัวทอง
|
5
|
|
|
10
|
ความเชื่อ
และวัฒนธรรมประเพณีในท้องถิ่นศึกษา แหล่งเรียนรู้โบราณสถาน โบราณวัตถุ
|
2
|
|
|
ทดสอบ
|
|
ทดสอบหลังเรียน
|
|
5. กลยุทธ์การศึกษาที่นำมาใช้ในการสอน
กลยุทธ์ที่นำมาใช้ในการสอน คือการเลือกใช้สื่อการเรียนรู้ต่างๆ
เพื่อให้การเรียนการสอนบรรลุตามวัตถุประสงค์ มีหลายลักษณะ ทั้งสื่อธรรมชาติ
สื่อสิ่งพิมพ์ สื่ออื่นๆ ซึ่งช่วยส่งเสริมให้การเรียนรู้เป็นไปอย่างมีคุณค่า เช่น
แผนที่ แผนภูมิ ใบความรู้ บัตรกิจกรรม รูปภาพ ของจริง แหล่งเรียนรู้โบราณสถาน
โบราณวัตถุ และภูมิปัญญาท้องถิ่น
6.
วิธีสอนที่นำมาใช้ในการสอนทั้งกลุ่มใหญ่ กลุ่มย่อย รวมถึงเทคโนโลยี
การเรียนรู้ใหม่ๆ
จัดการเรียนรู้ ยึดผู้เรียนเป็นสำคัญ โดยนำกระบวนการเรียนรู้ในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา
ศาสนาและวัฒนธรรม มาเชื่อมโยงในการจัดการเรียนการสอน ในลักษณะผู้สอนคนเดียว
โดยเชื่อมโยงสาระการเรียนรู้ต่างๆ ในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา
ศาสนาและวัฒนธรรม กับหัวข้อเรื่องที่สอดคล้องกับสาระที่กำหนด จัดกิจกรรมการเรียนโดยแบ่งนักเรียนเป็นกลุ่มโดยให้แต่ละกลุ่ม
มีนักเรียนชายและหญิง มีเด็กเก่งและเด็กอ่อน และไม่ซ้ำกันในแต่ละกิจกรรม
เพื่อให้เด็กเกิดความรักและความสามัคคี มีการช่วยเหลือซึ่งกันและกัน
ให้นักเรียนอ่านใบความรู้ ปฏิบัติตามบัตรกิจกรรม มีการศึกษาแหล่งเรียนรู้นอกสถานที่โบราณสถาน
โบราณวัตถุ ศึกษาแหล่งเรียนรู้อาชีพจากภูมิปัญญาท้องถิ่น
และศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมจากการสอบถามผู้ปกครอง ผู้รู้ในท้องถิ่น หนังสือในห้องสมุด
และค้นคว้าจากอินเทอร์เน็ต
7.
การประเมินความก้าวหน้าในการเรียนรู้และการสอน
การวัดประเมินผลการเรียนรู้
เป็นกระบวนการที่ผู้สอนใช้พัฒนาคุณภาพผู้เรียน เพราะจะช่วยให้เห็นพัฒนาการ
ความก้าวหน้า และความสำเร็จทางการเรียนของผู้เรียน ดังนี้
1)
วัดและประเมินผลก่อนเรียน
จากแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียนหน่วยการเรียนรู้ เรื่อง
บางบัวทองศึกษา สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
2) วัดและประเมินผลระหว่างเรียน
จากการปฏิบัติตามบัตรกิจกรรม
3) วัดและประเมินผลหลังเรียน
จากแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนหน่วยการเรียนรู้ เรื่อง
บางบัวทองศึกษา สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
8. การสื่อสารในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับหลักสูตรกับบุคคลที่เกี่ยวข้อง
รวมถึงผู้เรียน มีการกำหนดคำชี้แจงในการใช้แผนการจัดการเรียนรู้ ดังนี้
1) ก่อนสอน ผู้สอนต้องศึกษาแผนการจัดการเรียนรู้
หน่วยการเรียนรู้ เรื่อง บางบัวทองศึกษา
2)
ก่อนสอนต้องประชุมผู้ปกครองนักเรียน หรือมีหนังสือชี้แจงการจัดการเรียนรู้ เรื่อง
บางบัวทองศึกษา ให้แก่นักเรียน
และขอความร่วมมือผู้ปกครองในการให้คำแนะนำในการทำแบบฝึกหัด
เมื่อนักเรียนนำกลับไปทำเป็นการบ้าน
3)
ครูศึกษาประวัติของเด็กเกี่ยวกับครอบครัว และการเรียนของนักเรียน
โดยเฉพาะทักษะภาษาไทย เพื่อเป็นแนวทาง ในการจัดกิจกรรม
การเรียนการสอนให้แก่นักเรียน
4) ทดสอบก่อนเรียนโดยใช้แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
ที่สร้างขึ้นตามขั้นตอน ของการสร้างแบบทดสอบ จำนวน 30 ข้อ แล้วบันทึกผลคะแนนลงในแบบบันทึกผลคะแนน
5)
ดำเนินการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน โดยใช้แผนการจัดการเรียนรู้ หน่วยการเรียนรู้
เรื่อง บางบัว-ทองศึกษา จำนวน 10 แผนการเรียนรู้ ใช้เวลา 24 ชั่วโมง โดยจัดกิจกรรมควบคู่ไปกับเอกสารประกอบการเรียน ซึ่งเป็นใบความรู้
จำนวน33 เรื่อง (ใบความรู้ที่ 1-33)
และบัตรกิจกรรม จำนวน 13 กิจกรรม (บัตรกิจกรรมที่ 1-13)
6)
เมื่อจบการเรียนรู้กิจกรรมครบทุกแผนการจัดการเรียนรู้ ให้ทดสอบหลังเรียน
ครูบันทึกผลคะแนนลงในแบบบันทึกผลคะแนน
7) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์จากกิจกรรมการเรียนรู้
จากแผนการเรียนรู้ หน่วยการเรียนรู้ เรื่อง บางบัวทองศึกษา
8) หลังจากสิ้นสุดกิจกรรมการเรียนรู้
ตามแผนการจัดการเรียนรู้ หน่วยการเรียนรู้ เรื่อง บางบัวทอง-ศึกษา
ต้องแจ้งผลการพัฒนาโดยการเปรียบเทียบจากการทำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
เป็นการสรุปความก้าวหน้าโดยรวมอีกครั้ง
9) ให้นักเรียนตอบแบบสอบถาม ความคิดเห็นต่อการเรียนการสอน
หน่วยการเรียนรู้ เรื่อง บางบัวทองศึกษา เพื่อศึกษาความคิดเห็น
9. บริบทของการศึกษา
หลักสูตรสาระท้องถิ่น เรื่อง บางบัวทองศึกษา
เป็นหลักสูตรที่สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานนทบุรี เขต 2 ได้จัดทำขึ้น
เพื่อเป็นแนวทางในการจัดการเรียนรู้ให้กับนักเรียนในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
เฉพาะโรงเรียนที่อยู่ในเขตพื้นที่ อำเภอบางบัวทองเท่านั้น
สำหรับโรงเรียนที่อยู่ในอำเภออื่นๆ จะต้องสร้างและพัฒนาหลักสูตรสาระท้องถิ่นเป็นของตนเอง
ขึ้นมาใหม่ โดยอาจนำตัวอย่างของหลักสูตรนี้ไปเป็นแนวทางในการดำเนินงาน
10. การบริหารจัดการหลักสูตร
ได้ดำเนินการนำหลักสูตรสาระท้องถิ่น
เรื่อง บางบัวทองศึกษา ลงสู่การปฏิบัติในทุกโรงเรียนของอำเภอบางบัวทอง ดังนี้
|
วัน เดือน ปี
|
ระยะเวลา
|
แผนการจัดการเรียนรู้ที่/เรื่อง
|
จำนวน
(ชั่วโมง)
|
|
|
|
ทดสอบก่อนเรียน
|
|
|
(หมายเหตุ)
วัน
เดือน ปี
และระยะเวลา
โรงเรียนเป็นผู้
กำหนดเอง
|
หน่วยที่ 1 สภาพทั่วไปของอำเภอบางบัวทอง
|
3
|
|
|
แผนที่ 1
ประวัติความเป็นมาของอำเภอบางบัวทอง
|
1
|
||
|
แผนที่ 2 ที่ตั้ง อาณาเขต และการคมนาคม
|
1
|
||
|
|
|
แผนที่ 3 ลักษณะภูมิประเทศ และภูมิอากาศ
|
1
|
|
|
|
หน่วยที่ 2 สังคมและความเป็นอยู่
|
10
|
|
|
|
แผนที่ 4 การประกอบอาชีพ
|
2
|
|
|
|
แผนที่ 5 บุคคลสำคัญ และภูมิปัญญาท้องถิ่น
|
3
|
|
|
|
แผนที่ 6 เรียนรู้กับภูมิปัญญาท้องถิ่น
|
5
|
|
|
|
หน่วยที่ 3 แหล่งเรียนรู้วัฒนธรรม
และขนบธรรมเนียมประเพณี
|
11
|
|
|
|
แผนที่ 7 โบราณสถานและโบราณวัตถุ
|
2
|
|
|
|
แผนที่ 8 เตรียมตัวไปแหล่งเรียนรู้
|
2
|
|
|
|
แผนที่ 9 ศึกษาแหล่งเรียนรู้
|
5
|
|
|
|
แผนที่ 10 ความเชื่อและวัฒนธรรมประเพณี
|
2
|
|
|
|
ทดสอบหลังเรียน
|
|
|
|
|
รวม 10 แผนการเรียนรู้ ใช้เวลา
|
24
|
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น